Caffè de essentie van het leven....
Italianen hebben koffiedrinken tot een kunst verheven. Ze hangen niet rond in zomaar een koffiebar, waar ze heel lang over dezelfde kop koffie doen. Ook pakken ze niet snel even een bak mee onderweg naar het werk. In plaats daarvan stappen ze een koffiebar binnen, gaan ze aan de toonbank staan en drinken ze ‘un caffè’. Deze traditie van staand koffiedrinken is ontstaan toen er in Italië belasting werd geheven op stoelen. Na water is koffie het meest populaire drankje. In Italië is Venetië de plaats waar als eerste koffie werd geschonken. Italiaanse koffie, wereldwijd bekend als de espresso, komt oorspronkelijk uit Torino (Turijn) en werd in 1865 voor het eerst gemaakt. Sindsdien is de espresso uitgegroeid tot een symbool voor de Italiaanse cultuur.
In een bar bestellen Italianen hun caffè op oneindig veel verschillende manieren, compleet afhankelijk van hun persoonlijke smaak: in een kopje of mok, met warm of koud water, doppio of ristretto….
Voor Italianen is een koffiepauze veel meer dan het nuttigen van koffie alleen. Tijdens het koffie drinken wordt er volop gekletst en heeft de Italiaan wat tijd om te relaxen, echt even een momentje voor zichzelf. Het is niet de bedoeling om de espresso in een keer achterover te slaan, maar om de smaak goed op te nemen en echt even tot zichzelf te komen. Als er een slechte kop koffie wordt bediend, slaat dit bij de Italiaan direct over op het humeur. Krijgen ze een goede kop koffie, dan kunnen ze daar de rest van de dag op teren.
Recept van de echte Italiaanse Espresso
Van de hoeveelheid bonen, 6 à 7 gram arabica bonen, tot de hoeveelheid water en de temperatuur, 30 ml en 88°C, waarmee dat water door het koffiegruis geperst wordt: een echte, Italiaanse espresso moet aan heel wat voorwaarden voldoen. Het resultaat is een klein kopje sterke koffie met een hazelnootbruin schuimlaagje (de ‘crema’), een sterke geur en stevige maar fluweelachtige smaak. De reden waarom je er vaak een glas water bij krijgt is trouwens niet om je mond te spoelen na de koffie maar wel net voor je hem begint te drinken om optimaal van de pure smaak te kunnen genieten.
Cappuccino’s na 11 uur? Natuurlijk, als je dit aankunt!
Naast de espresso vind je op de koffiekaart vaak nog veel meer koffievariëteiten. De cappuccino en de caffè americano klinken je vast bekend in de oren, maar weet je ook hoe ze precies worden samengesteld? Hieronder vind je de meest gekende koffievariëteiten zoals je ze kan bestellen in Italië:
Caffè: een kleine espresso
Doppio: een dubbele espresso
Ristretto: een extra sterke en kleine espresso
Caffè macchiato: een espresso met melkschuim
Caffè americano: een espresso aangelengd met warm water
Cappuccino: een espresso met gestoomde melk en melkschuim
Cortado: een espresso met warme melk
Caffè panna: een espresso met slagroom
Caffè lungo: een grote espresso die langer doorloopt
Caffè latte: een espresso met extra veel gestoomde melk
Latte macchiato: warme melk met melkschuim waar een espresso aan toegevoegd wordt
Caffè locale
Ga je naar Turijn, dan moet je naast cappuccino en espresso ook een keer een glas bicerin bestellen, een zoet drankje van koffie, chocolade, melk en room dat vaak wordt geserveerd in een kelkvormig glas. Het recept is het grote geheim van het gelijknamige café en wordt onder geen beding onthuld.
Iets zuidelijker, bij Bar Civili in Livorno, staat er naast de bekende koffiesoorten ook een ponce op de koffiekaart. Een ponce is een sterk kopje koffie waarvan het recept net zo geheim is als dat van de bicerin. De basis is espresso, waaraan in elk geval suiker, een citroenschil en een scheutje rum worden toegevoegd. Het drankje zou zijn naam te danken hebben aan Garibaldi, die zich afvroeg of deze koffie hem net zo zou kunnen verwarmen als zijn poncho…
In Rome kennen ze een bijzondere variant op de gewone espresso. In de espresso romano doet de barista een paar druppels verse citroen. Een bijzondere smaaksensatie!
Caffè sospeso
In Napels bestaat al sinds jaar en dag de traditie van de caffè sospeso (letterlijk: ‘uitgestelde koffie’). Als je in Napels un caffè bestelt, kun je twee kopjes koffie afrekenen. Het ene kopje drink je uiteraard zelf op, het andere kopje, de sospeso, kan dan later op de dag door een arme Napolitaan worden genuttigd. Zo kunnen arme mensen af en toe een kopje koffie drinken dat eerder al door een ander is betaald. Wedden dat een caffè sospeso bij iedereen in de smaak valt?
Rome
Welke koffiespecialiteiten zijn hier?
Italianen drinken tientallen verschillende koffiesoorten, zoals espresso, cappuccino, een caffè macchiato – een espresso met een scheutje opgeschuimde melk – of een caffè corretto, een espresso met een scheutje grappa of cognac.
Waar je de beste koffie kunt krijgen
Probeer enkele van de oudste en meest sfeervolle coffeeshops van de stad, zoals Tazza D'Oro naast het Pantheon, opgericht in 1944, of Antico Caffè Greco, dat voor het eerst werd geopend aan de Via Condotti in 1760.
Sant' Eustachio il Caffè is het oudste koffiebranderij in het centrum van Rome, daterend uit 1938.
Italianen, en vooral Romeinen, lijken op koffie te leven, en de traditie is bijna een kunstvorm geworden. Als je 's ochtends langs een koffiebar in Rome loopt, zie je keurig geklede mannen en vrouwen een snelle espresso, vergezeld van een cornetto (croissant), achterover slaan voordat ze naar hun werk gaan. Maak niet de fout om na de lunch een cappuccino te bestellen, want in Italië is het puur een ontbijtdrankje, maar blijf hangen bij een latte in een pittoreske, historische wijk als Trastevere en kijk de mensen naar hartenlust.
En toen bestelde ik na een etentje een cortadito..... Maanden later vroeg mijn broer dus of dat ook een espresso macchiato was?!
Nee dus......
Cortado of Cortadito
Een cortado is een espressovariant waaraan een hoeveelheid warme melk wordt toegevoegd om deze minder bitter te maken. Deze wordt vooral in Spanje, Portugal en Cuba gedronken. Het is de bedoeling dat de drank voor tussen de 30 en 50% uit warme melk bestaat. Als een klein laagje cappuccinoschuim wordt toegevoegd spreek je van een leche y leche.
De cortado staat onder verschillende namen bekend. Zo wordt deze in het Catalaans tallat genoemd, in het Baskisch ebaki, in het Portugees pingo of garoto en in het Frans noisette. Op Cuba noemen ze het een cortadito.
De cortado wordt soms verward met koffie verkeerd. Hiervoor wordt geen espresso gebruikt maar reguliere koffie.